Meer mensen moeten naar de stembus op 15 maart, dat vindt zo ongeveer iedereen, maar vooral Tim Hofman, een van de initiatiefnemers van De Stembus. Zij richten zich op 850.000 jongeren die voor het eerst mogen stemmen. Juist omdat onderzoek uitwijst dat als je first time voters kan bewegen om naar de stembus te gaan, dat ze bij de volgende verkiezingen weer gaan stemmen. Daarmee zijn de activiteiten van nu, dus ook van invloed op de langere termijn! Ik trek ook in deze blog weer de parallel naar de gemeentemarkt en de online dienstverlening die we allemaal graag stimuleren.
Volgens cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek ging bij de Tweede Kamerverkiezingen van 2012 bijna een derde van de jongeren niet naar de stembus (30 procent). Het gemiddeld aantal niet-stemmers onder alle leeftijdsgroepen was 25 procent. De Stembus ziet ‘kansen’ en richt zich op de 850.000 jongeren die voor het eerst mogen stemmen, de zogenoemde first time voters.
Uit alle hoeken van het land komen creatieve, leuke ideeën: een Jongerenkieswijzer, voorlichting door een stembus die langs scholen rijdt, aanwezig zijn bij jongerenevenementen, iedereen vrij op de verkiezingsdag, etc. De Stembus heeft niet veel tijd om na te denken, maar moet vooral campagne voeren. Iets wat uiteraard prima past bij het gehele thema en wat ook door de politieke partijen zelf veelvuldig wordt gedaan.
Uit onderzoek blijkt ook dat veel jongeren zwevende kiezers zijn en de meesten niet eens weten op welke partij zij willen stemmen. Want hoewel jongeren heel actief zijn op Twitter of Facebook, krijgen ze toch weinig van de politiek mee. Je creëert daar immers je eigen knopen en relaties. En verkiezingsthema’s als pensioenen, hypotheekrenteaftrek, ouderenzorg en AOW, spreken jongeren toch vaak minder aan. Ze zijn veelal bezig met opleidingen, werk en woonruimte. Spreek ze daarom aan op deze thema’s. Om de burger te kunnen raken, moet je hem verrassen en daarvoor moet je wellicht jezelf verrassen.
Als we bij deze doelgroep en zijn thematiek ‘woonruimte’ blijven en de parallel trekken naar online dienstverlening, zie ik mogelijkheden voor aangifte verhuizen. Nederland kent 4 grote steden en 9 studentensteden waar het leeftijdspatroon van vestigers duidelijk afwijkt van het landelijk beeld. Het gaat hier vaak om startende studenten of om starters op de arbeidsmarkt die (tijdelijke) woonruimte zoeken. [bron: CBS] Waarom zou de verhuurder deze jongeren niet op de online aangifte kunnen attenderen? En daarbij dan direct benadrukken dat hij er zelf ook baat bij heeft om juist ingeschreven te staan. Laat ook niet-ambtenaren plaatsnemen in de bestuurdersstoel in plaats van op de achterbank!
Onderdeel van het campagneplan van De Stembus is ook dat jongeren niet naar de stembus moeten, maar de stembus naar de jongeren moet. Dat geven ze handjes en voetjes met de campagne ‘Elk mbo een stembureau’. Want als de drempel onnodig hoog is, is de stap wellicht (net) te groot…
Een concreet voorbeeld op het gebied van digitale dienstverlening is gemeente Almelo die op het kraambed een tablet verstrekt aan kersverse ouders. Door de samenwerking met het ziekenhuis –ZGT Almelo– is het aantal digitale aangifte geboorten proportioneel gestegen. En helemaal sinds de elektronische handtekening in de app iGeboorte+ wordt gezet. Het is dan ook niet verwonderlijk dat de initiatiefnemers recent de GemeentePioniersAward mee naar huis mochten nemen.
De meeste jongeren volgen nog onderwijs. Daarom wil De Stembus aanwezig zijn in onderwijsinstellingen. En spreken ze ook over een (structurele) samenwerking met deze partijen. Op deze manier kan deze grote en belangrijke doelgroep namelijk eenvoudig worden bereikt. Zo denken ze bijvoorbeeld aan het vak Burgerschap. Want niet alleen is de eerste klap een daalder waard én is een goed begin het halve werk. Dit doen ze voor nu én in de toekomst, want first time voters die nu stemmen, zullen dat ook bij de volgende verkiezingen weer doen.
Op papier klinkt het niet als een kortdurend verkiezingsfeestje…het lijkt De Stembus om meer te gaan dan gedurende 6 weken voorafgaand aan verkiezingen campagne voeren. Ze zetten –op papier– in op maatschappelijke betrokkenheid en dat vraagt om een proces van lange adem. Net zo goed als digitale dienstverlening echt goed borgen om selfservicepercentages van meer dan 70% te behalen én behouden bij elke gemeente.
‘Klanten wil ik steeds opnieuw op een creatieve wijze verrassen.’
Sanne van der Zanden, Programmamanager
