Sinds begin dit jaar geven winkels geen gratis plastic tasjes meer uit. In Nederland is de richtlijn 'regeling beheer verpakkingen' met een big bang gelanceerd. Met succes. Hema geeft 80 procent minder tasjes uit, C&A 65, Gall & Gall 70 en Kruidvat 60. Shoppers hebben in een paar weken tijd geleerd hun eigen tas mee te nemen. Hoe is dat gebeurd en wat kunnen we daarvan leren voor communicatie en digitale dienstverlening binnen de lokale overheid?
Samen met de brancheorganisaties is er door de overheid gewerkt aan een brede communicatieaanpak. Met de campagne “Mag het een tasje minder zijn?”werd allereerst bewustwording, zowel vóór als achter de toonbank, gecreëerd. Bekendheid met het doel van de maatregel is immers bepalend voor het draagvlak. Vervolgens voorzag de overheid ook in campagnemateriaal om de winkeliers, want goede en eenduidige communicatie voorkomt een hoop klantvragen en gedoe.
Uit het onderzoek “Mag het een tasje minder zijn?” van het KIDV, bleek dat goede communicatie in combinatie met beprijzing bijdraagt aan significante reductie, namelijk 77%, van de uitgifte van plastic draagtassen bij het verkooppunt. Winkeliers bepalen zelf de prijs voor een plastic tas, de overheid geeft enkel een richtbedrag van € 0,25 per tas. In de praktijk zien we overigens maar weinig winkels die het volledige adviesbedrag in rekening brengen.
Veel winkeliers zitten toch wat in hun maag met deze wetgeving. Hoewel ook zij het belang voor het milieu inzien, vinden ze het toch ongepast om aan hun klanten, na een dure aankoop, nog geld te vragen voor de tas. Kosten Watersport & Fashion pakt deze nieuwe wetgeving creatief op en zet de bijdrage om in een gift voor KNRM (Koninklijke Nederlandse Redding Maatschappij) Breskens. Zo geeft C&A de opbrengst aan Plastic Soup Foundation, die de strijd heeft aangebonden met het plastic in de oceaan.
Zeeman geeft haar klant meerdere opties: slechts 5 cent betalen voor een klein plastic tasje, een 'big shopper' van gerecycled plastic kopen à 49 cent of voor 1 euro statiegeld een opvouwbaar nylon tasje. Als de herbruikbare tas stuk gaat of vies wordt kan men die inruilen voor een nieuwe, of ze krijgen hun euro terug.
Een extra bedrag in rekening brengen voor een tasje willen niet alle winkeliers; “Als mensen net voor een paar honderd euro kleding hebben gekocht, ga je ze niet nog een kwartje voor een tasje vragen. Dat staat gewoon niet.”, zegt Paul Jacobs, die een luxe kledingzaak leidt in Weert.
Hij is niet de enige die er zo over denkt. Winkeliers gaan dan ook op zoek naar alternatieven: papieren, stoffen en jute tassen mogen immers wel gratis meegegeven worden. Logisch, maar daardoor rijst wel de vraag of de maatregel voldoende effectief is. Een papieren tas is namelijk niet per se beter dan plastic, aldus Milieu Centraal, waar.
De Inspectie voor de Leefomgeving controleert of winkeliers het verbod naleven. Ook kunnen consumenten via een kliklijn melden als winkeliers toch gratis plastic tasjes weggeven. In eerste instantie krijgen winkeliers een waarschuwing, daarna volgt een boete. Over de hoogte ervan is nog niets bekend.
Deze big bang met veel aandacht voor goede communicatie in combinatie met beprijzing resulteert in afnames tot 80 procent. Wat kunt u hiervan leren?
Op zoek naar specifieke voorbeelden van en voor gemeenten? Lees hier een aantal blogs waarin bovengenoemde punten één op één zijn toegepast op digitale dienstverlening / bij het verleiden naar het digitale kanaal binnen de lokale overheid:
[i] Gemeente Oss heeft laten zien dat beleid maken ook werkt bij het thema digitale dienstverlening; vier maanden na ingebruikname heeft deze gemeente een selfservicepercentages van 95 procent. [link naar:
[ii] Lees hier een aantal argumenten, welke in de interne communicatie benoemd kunnen worden, wanneer het gaat om de overstap naar digitale dienstverlening.
[iii] Lees meer in het communicatieplan iBurgerzaken; verleiden naar het digitale kanaal.
[iv] Welke instrumenten zet u in bij het verleiden naar het digitale kanaal? Kijkt u over de eigen muurtjes heen en gaat u samenwerkingen aan die voorkomen dat u het wiel steeds weer zelf moet uitvinden? Lees ter inspiratie mijn blog over ‘Overheid en bedrijfsleven; een spannende relatie’.
‘Klanten wil ik steeds opnieuw op een creatieve wijze verrassen.’
Sanne van der Zanden, Programmamanager
